Ciekawostki historyczne Dolnego Śląska. Fabryka chemiczna i obóz koncentracyjny III Rzeszy w Dyhernfurth

Dzisiejszy Brzeg Dolny, a w trakcie II wojny światowej Dyhernfurth. To właśnie na tym terenie w 1943 roku więźniowie każdego dnia walczyli o przetrwanie i byli poddawani okrutnym eksperymentom. Do czego służyła fabryka chemiczna?
Zobacz też: Piekło na Dolnym Śląsku. Obóz koncentracyjny w Rogoźnicy
Obóz koncentracyjny na terenie fabryki chemicznej
W 1943 roku, III Rzesza utworzyła na terenie fabryki chemicznej Anorgana jeden z pierwszych obozów filialnych Gross Rosen. Fabryka zajmowała się produkcją gazu paraliżująco-drgawkowego o nazwie sarin i tabun, który był wykorzystywany do napełniania bomb lotniczych i pocisków arteryjnych.
Pierwszych więźniów do obozu Aussenkommando Dyhernfurth I i II wysłano latem 1943 roku. Osadzeni skazywani byli na ciężka pracę w okropnych warunkach oraz brak możliwości powrotu do normalnego życia. W obozie więziono ponad 3 tysiące osób, z czego większość z nich była mężczyznami. Do ich obowiązków należało napełnianie pocisków gazami oraz rozbudowanie fabryki. Praca przy tych substancjach była niezwykle niebezpieczna dla zdrowia. Wielokrotnie osadzeni zatruwali się gazem i umierali w okropnych męczarniach lub byli od razu likwidowani.
Większość więźniów umierała z wycieńczenia, gdyż ich dzienna racja żywnościowa wynosiła nie więcej niż 1000 kalorii, a fizycznie wykańczająca praca tylko pogarszała ich stan. W obozie na terenie fabryki chemicznej przeprowadzano także eksperymenty na ludziach. Osadzonych zatruwano substancjami, aby sprawdzić jakie niosą one skutki dla organizmu.
Zobacz też: Tajemnice Dolnego Śląska. Co wydarzyło się w Pałacu w Radomierzycach w trakcie II wojny światowej?
Ofensywa Armii Czerwonej
26 stycznia 1945 roku III Rzesza była zmuszona do wycofania się z terenów okupowanych. Gdy wkroczyła armia radziecka, hitlerowcy musieli zatrzeć wszystkie ślady ich działań na terenie fabryki. Wielu więźniów przewieziono do innych obozów, natomiast część z osadzonych została rozstrzelana.
Po zakończeniu II wojny, fabrykę przejęła Polska. Obecnie znajduje się w niej Zakład Chemiczny Rokita. Aby upamiętnić osoby, które straciły życie na terenie Dyhernfurth, tuż przed zakładem postawiono tablicę.