Czym są suplementy?

Suplementy diety to, w myśl definicji ustawowej, są produktami spożywczymi, które stanowią źródło witamin, składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt fizjologiczny. Jako suplementy i odżywki rejestrowane nie mogą być produkty charakteryzujące się działalnością leczniczą.

Dodatkowo środki te muszą umożliwiać dawkowanie, ustawodawca pozwala jednak na pewną dowolność w postaci dostarczenia suplementu – mogą być to zarówno tabletki, jak również proszek, kapsułki, drażetki, płyn etc. 

Czy wszystkie suplementy diety działają?

Nie istnieją przepisy prawne, które warunkowały by by jako suplementy mogły być zarejestrowane jedynie środki o silnie udowodnionej skuteczności. Często takie informacje przekazuje nam natomiast producent – na opakowaniu lub za pośrednictwem witryny internetowej czy social mediów – informując nas o np. wynikach prowadzonych w świecie badań naukowych nad poszczególnymi składnikami suplementu. Jednocześnie istnieją jednostki naukowe zajmujące się badaniem wpływu poszczególnych substancji na wyniki sportowe, zdrowie oraz inne aspekty. Jedną z takich instytucji jest Australijski Instytut Sportu (AIS), od lata zajmujący się zarówno badaniem, jak i klasyfikacją odżywek i suplementów dla sportowców.

Po jakie odżywki i suplementy diety sięgać?

Zazwyczaj pragnąc osiągnąć określone cele treningowe rozważamy rozpoczęcie przygody z odżywkami dla sportowców. By nie opierać się wyłącznie na przekazach marketingowych warto sięgać po wiedzę instytutów naukowych zajmujących się suplementami diety dla sportowców, które mogą oferować nam wiedzę opartą o eksperymenty naukowe.

AIS kategoryzuje suplementy na cztery grupy – A, B, C oraz D.

• Grupa A – zrzesza produkty o silnie udokumentowanym, pozytywnym wpływem substancji na budowę formy sportowej zawodnika
• Grupa B – substancje z potencjałem, o których w prasie naukowej dobrze się mówi, jednak zbyt wcześnie by stwierdzić, ze każda osoba uprawiająca sport odniesie jednoznaczne korzyści z ich stosowania
• Grupa C – substancje których nie sposób skategoryzować w pozostałych grupach, na temat których badań nie ma, jest ich bardzo niewiele lub dokumentują one brak wpływu prosportowego
• Grupa D – substancje zabronione w sporcie lub charakteryzujące się bardzo wysokim ryzykiem zanieczyszczenia substancjami zabronionymi

Warto więc szukać głównie wśród przedstawicieli grupy A, a w niektórych przypadkach sięgać także po te z grupy B.

W grupie A znajdziemy: suplementy medyczne, żywność dla sportowców oraz suplementy ergogeniczne.

Do żywności sportowej zaliczymy napoje, żele, słodycze i batony dla sportowców, a także elektrolity w różnej formie (niekoniecznie jako napoje węglowodanowe). suplementacje opartą o różne makroskładniki (białka, tłuszcze, węglowodany) oraz odżywki białkowe (źródło aminokwasów, w tym bcaa).

W gronie suplementów medycznych grupie A sklasyfikowano: żelazo, wapń, probiotyki, witaminę D (D2 lub D3), cynk oraz kompleksy witamin.

Suplementy ergogeniczne to kofeina, beta-alanina, buraki stanowiące źródło azotanów, dwuwęglan sodu (ten prędzej niż sklep z odżywkami zaoferuje spożywczak, gdyż jest to soda oczyszczona), kreatyna (creatine) oraz glicerol. Środki ergogeniczne mogą wspomagać wydolność, budowę masy mięśniowej, regenerację lub inne aspekty przyczyniające się do poprawy formy sportowej zawodnika.

Warto wspomnieć, że poszczególne substancje charakteryzuje odmienna funkcja i zastosowanie – jeśli więc nie czujesz się specjalistą w tej dziedzinie – warto w sklepie z odżywkami i suplementami poprosić o fachową poradę.