Tajemnicze i opuszczone miejsca na Dolnym Śląsku. Kalwaria na Świętej Górze w Lubawce

Lubawka obfituje w zabytki sakralne. Wiele z nich znajduje się na Świętej Górze (700 m. n.p.m.) m.in. liczne figurki i kapliczki pochodzące z XVIII i XIX w. Dzisiaj w dużej mierze te wyjątkowe obiekty są już zdewastowane.

Święta Góra w Lubawce, fot. Wioletta Kozłowska

Ruiny kalwarii na Świętej Górze w Lubawce tworzą unikatowy klimat i przyciągają spacerowiczów. W drodze na szczyt (położony na wysokości 700 m n.p.m.) znajduje się wiele figurek i kapliczek pochodzących z XVIII i XIX w. Stanowią one część Drogi Krzyżowej, a z ich powstaniem wiąże się legenda o prastarej sośnie stojącej na samym szczycie góry, której nie można było w żaden sposób ściąć.

Dopiero obietnica ówczesnego właściciela Świętej Góry Mlaspura Voyta o postawieniu z pnia sosny krzyża – co sprawiło że siekiera weszła w jej pień. Jak potwierdzają źródła historyczne Voyt w 1740 r. dotrzymał on słowa i ustawił na szczycie góry krzyż, a u podnóża góry wzniósł pierwszą drewnianą kapliczkę św. Anny. Od tego momentu miejsce to zaczęto nazywać cudownym.

Historia założenia kalwaryjskiego na Świętej Górze

Założenie kalwaryjskie na Świętej Górze sięga trzystu lat wstecz, kiedy to krzeszowscy Cystersi ufundowali pierwszą kaplicę na stromym wzniesieniu nad Lubawką. Przez następne wieki staraniami mieszkańców i pielgrzymów wybudowano kalwarię. Wzdłuż drogi na szczyt Świętej Góry powstało sześć kaplic oraz okazałe piaskowcowe stacje drogi krzyżowej.

W 1822 r. Johann Sühard wzbogacił kalwarię na Świętej Górze o kolejne piaskowcowe rzeźby. Na przełomie XIX i XX wieku na Świętej Górze można było zobaczyć kilkunastometrową wieżę, jednak uległa ona zniszczeniu jeszcze przed II wojną światową. Dziś na szczycie, obok największej kaplicy, tkwi maszt telewizyjno-radiowego ośrodka przekaźnikowego.

Kaplice kalwaryjskie na Świętej Górze rozłożone są od zachodniego podnóża wzniesienia. Pierwsza to kaplica św. Anny, położona powyżej źródełka św. Floriana. Druga kaplica to Wieczernik ze schodami i nietypowym kształtem wnętrza. Kolejna to kaplica Anioła Stróża, przed obiektem na niewielkiej skałce znajduje się figura anioła (obecnie bez głowy). Trzy kolejne kaplice znajdują się w górnej części wzniesienia, a ostatnia jest największa.

Obecnie piaskowcowe płyty i inne elementy drogi krzyżowej są poprzewracane oraz często zarośnięte i zasypane igliwiem. W przeszłości podobno próbowano ratować kaplice, jednak nie udało się przywrócić ich blasku.